Reizen Azië

Fotoalbum Duiken Khao Lak

Reizen

Landeninfo Azië

     

Fotoalbum Khao Lak

 

Zondag 27 februari en maandag 28 februari 2011: Vertrek naar Thailand 

Vandaag vertrek naar Thailand, vliegen van Brussel rechtstreeks naar Phuket en dan een transfer naar Khao Lak. Maar eerst moeten we naar Zaventem geraken. Veerle en Timo rijden met twee auto’s naar de Eikenlaan om daar Patrik en Linda op te pikken. Dan gaat de trip naar Houtem, Vilvoorde, daar zet Veerle haar auto af en rijden we met z’n vieren naar Zaventem. We parkeren ons bij het vertrek en laten de auto even staan terwijl wij gaan inchecken: er loopt bijna geen politie rond en het is relatief kalm op de luchthaven, geen komen en gaan van auto’s, zelfs veel parkeerplaatsen vrij. Het inchecken gaat vlot, hoewel we natuurlijk weer in de foute rij gaan staan, maar dat is altijd zo, dus we trekken er ons niks van aan. Eens ingecheckt drinken we nog en koffie en een Leffe en dan is het snel afscheid nemen van Veerle. Tja spijtig dat de reis al geboekt was, nu moeten we elkaar 8 dagen missen, maar we overleven dit wel, het kan alleen maar goed doen aan een prille relatie. Even toch een klein traantje wegpinken, of is het de wind die in het gezicht blaast.

Veerle vertrekt en wij drie gaan verder richting B06, de gate waar we moeten boarden. We hebben nog een uur de tijd, dus dat gaat echt wel vlotjes, eerst paspoortcontrole en dan bagagecontrole en dan zijn we al snel drie kwartier te vroeg op de bestemming – gate B06 wel te verstaan, Thailand duurt iets langer. We wandelen rustig naar de bar en daar drinken we nog twee Stella en een Leffe en vlak ernaast is een rokersruimte, dus nog even gebruik van maken, want het zal een vlucht zijn van elf uur. Ik was in november nog langer onderweg naar Nieuw Zeeland, dus met elf uurtjes kan ik wel overweg. Biertje op, sigaretje gerookt en dan terug naar de gate. We zien net het vliegtuig van XL toekomen, dus op dat moment weten we al dat we niet op tijd zullen vertrekken, wegens de late aankomst vanuit Parijs. Op de borden staat aangeduid dat we drie kwartier vertraging hebben, dus wij terug naar de bar, nog een sigaretje en een pintje en een Leffe. We nemen het ervan, want uiteindelijk zijn we echt wel op vakantie. Wanneer we terugkeren naar de gate is het al last call, dus we treuzelen niet en boarden.

En dan begint het. Na 20 minuten zijn we nog niet weg en horen steeds een aantal motoren, de vleugels en dergelijke proefdraaien. Lap, hier zijn we écht nog niet weg. En inderdaad, ze roepen af dat we ongeveer een drie kwartier – weeral – vertraging gaan hebben, maar ja erg is dat niet. Tenminste niet voor ons: de mensen die uit Parijs komen zijn al onderweg sinds negen uur deze ochtend, dus voor hen kunnen we ons inbeelden, is het toch iets minder. Dan komt er opnieuw een bericht en dan is het dat we nog een timeslot van een uur hebben. Als we binnen het uur niet weg zijn, moeten we morgen vertrekken. Even dubbel gevoel, want het zou wel leuk zijn Veerle nog eens te zien, maar langs de andere kant zouden we dan een dag missen en een weekje Thailand is al relatief kort. Uiteindelijk na veel vieren, vijven en zessen vertrekken we met 2.5 uur vertraging. Nog geen ramp, maar we zullen dan wel na de middag toekomen en niet in de ochtend zoals eerst gepland.

We hebben ondertussen toch al iets te drinken gekregen en een kleine snack om de tijd te doden en dan zijn we weg om kwart over zes Belgische tijd. Het boordpersoneel spreekt voornamelijk, eigenlijk uitsluitend Frans, maar als goede Vlamingen passen we ons vlot aan. Het enige minder leuke is dat er maar een paar schermen zijn boven de middengang met films en Franse standup comedians, niet echt mijn ding. Na een uurtje krijgen we ons avondeten – kippeblokjes met manestra een beetje groenten en zalm – en we drinken water en rode wijn. We weten uit ervaring dat we goed moeten drinken tijdens zo’n lange vluchten, dus dat doen we dan maar. Na het eten proberen we vroeg te gaan slapen, want we zijn al best moe. Tegen een uur of tien leggen we ons alledrie neer en slapen al snel in. Het valt wel mee, want in totaal slapen we elk toch een uur of vier, vijf. Niet slecht op zo’n vlucht, dan gaat de tijd wat sneller en ben je niet zo moe als je op je bestemming komt. We hebben nog een vier uur voor de boeg, wanneer we wakker worden en houden ons wat bezig met lezen of slapen of gewoon met niks. De schermen in het vliegtuig geven ondertussen ook de route aan en we hangen nu ergens boven het Midden Oosten, even wat turbulentie hier (het is hier een woelige streek ook hé, dus da’s logisch) en dan verder over Indië. Eens we de Andamanse Zee bereiken duurt het nog een dikke twee uur, dan krijgen we ontbijt en is het weer wat turbulent: dat gebeurt nogal vaak over de zee niet?

Twee uur en een half na de voorziene landingstijd komen we aan in Phuket, het is er half twaalf lokale tijd en 32°, yes, dat is dik OK. In België was het ongeveer tien graden, dus dat is wel positief. We kunnen snel uitstappen en zien direct een rokersruimte, dus even ene paffen en dan gaan aanschuiven bij de dienst immigratie. Roken moet je eigenlijk niet doen in dit kot, want gewoon er binnen staan is al voldoende, zo veel rook dat er hangt. Het gaat overal vlot, behalve in onze rij, natuurlijk daar heb je dekselse Murphy weer. Al bij al duurt het maar een klein half uurtje eer we erdoor zijn en dan is het bagage zoeken en die staat er ook al, weeral dik OK. We stappen naar buiten met onze bagage en wisselen snel wat Euros naar Thaïse Bath, zo’n 250 Euro voor een dikke 10.000 Bath en dan is het echt buiten in de hitte en wordt het bakken. Buiten staat iemand van Thomas Cook ons op te wachten en die begeleidt ons naar de busjes. Een kleine mini-van brengt ons met vier anderen naar Laguna Resort in Khao Lak. Het valt erg goed mee dat het niet op een megabus is, maar gewoon een klein bestelwagentje.

Onderweg kunnen we al goed genieten van het mooie landschap. We tellen al tientallen tempels, passeren enkele kleinere dorpen en merken direct dat ze hier links rijden. Ah ja natuurlijk. Niet alleen rijden ze links, maar ook rijden ze als gekken. Links voorbij, rechts voorbij, het maakt allemaal niet uit, zolang ze maar kunnen racen. Ik ken mensen die zich hier in hun element zouden voelen, hé Veerle. Het landschap is groen met palmbomen en de huizen zijn hier eerder barakken, dan huizen. Hier en daar staan er veel mooiere tussen, maar dat zijn ofwel hotels of anders openbare gebouwen, want die zijn wel allemaal goed verzorgd. Ook zien we veel foto’s van de koning en koningin langs de kant van de weg staan. Thailand is een monarchie en heeft echt een personencultus; de koninklijke familie staat heel erg hoog aangeschreven bij de mensen en je kan beter als toerist niks slecht over hen zeggen.

Op een uurtje komen we aan in Khao Lak en we zijn slechts één checkpoint gepasseerd van de traffic police. We worden met open armen ontvangen aan de receptie, krijgen een drankje en een koude natte handdoek. Amai, dat doet deugd, want het is echt warm met een lange jeans en twee T-shirts over elkaar. We doen het rustigaan en kleden ons om in de kamer. Dan gaan we even een korte wandeling doen langs het strand en onze voeten een beetje afkoelen, ik bedoel nat maken en opwarmen, want het water is echt wel erg warm: het is hier het hele jaar door zo’n 25°, which is very nice. We willen niet te veel risico lopen en niet te lang in de zon blijven zitten, dus beslissen om aan de receptie te gaan vragen naar Sea Bees Diving Centre. Daar had Timo op voorhand alles gereserveerd en een voorschot betaald. We vragen net de weg als ze vanuit het duikcentrum naar de receptie bellen om af te spreken langs te komen om morgen de eerste duiken al te doen. Ze sturen binnen het half uur een chauffeur die Timo naar het centrum brengt en daar kunnen alle praktische zaken geregeld worden.

Ze komen Timo halen rond vier uur en brengen hem naar het duikcentrum. Daar regelt hij alles al en tekent een aantal papieren en kan morgen al met vijf andere duikers een wrakduik gaan doen op Bonsoon Wreck. Dit zien we volledig zitten natuurlijk hé. Het is allemaal tamelijk snel geregeld, want op een dik half uur is Timo al terug in het hotel. Dezelfde chauffeur zet hem af aan de receptie van het hotel en Timo geniet nog van het lekker weertje hier. Het koelt al een beetje af, maar de temperatuur is nog steeds zalig. Lekker genieten van een drankje en een sigaretje op het terras terwijl hij zijn verslagje schrijft voor op zijn website. Dit dus. Straks nog even een duikje nemen, dan iets gaan eten en niet te laat gaan maffen, maar dat wordt hier nog wel vervolgd.

Wanneer Linda en Patrik terugkeren van het zwembad, beslist Timo ook nog een duikje te gaan nemen. Lekker verfrissend hoewel het water wel 25° of meer is, dus echt afkoelen doe je niet. Dan een douche nemen, aperitiefje op het terras tussen de krekels en de eekhoorns en vele kleine fluitende vogeltjes, echt machtig. Na de aperitief wandelen we het dorp in en zoeken ons een lekker restaurantje. We kiezen er op goed geluk eentje uit en kiezen vanalles dat we kunnen delen, allemaal lekker, soms wel pikant. We kozen wel medium spicy, kwestie van effe wennen aan het hele spicy Thaïse gedoe. Fritter, seafood salad, fried seafood platter, pork with rice en noodles. We drinken er een Tiger (Thaïs bier) bij en een rode wijn. We blijven nog even zitten, maar na het eten krijgen we alledire een klopke en keren we terug naar het hotel. Het eten was echt lekker en heel erg goedkoop. Voor 1400 Bath zijn we gesteld: drie personen eten en drank, omgerekend een 35 Euro, daar kan een mens niet voor sukkelen.

De laatste actie van de lange dag is een slaapmutsje drinken in de Lounge van het hotel, even gebruik maken van het gratis interenet (wireless) en dan gaan slapen. Hopelijk wordt er niet te veel gesnurkt deze nacht LOL. Morgen de eerste twee duiken in Thailand, joepie!

 

Dinsdag 1 maart 2011: Duikdag nummer één: Boonsung Wreck

Vandaag de eerste dag duiken: yes, daar heb ik al heel erg lang naar uit gekeken: een duikje doen in Thailand. De eerste keer in Thailand, ik ben eens benieuwd hoe dat zal zijn. En dan ook de eerste keer duiken alleen, dat kan alleen maar positief zijn voor mijn sociale skills. Je moet dan wel met anderen in gesprek raken, maar dat zal wel geen probleem zijn zeker. Timo is wakker al rond een uur of zes en staat tegen half zeven op, heel stilletjes want Linda en Patrik slapen nog. Timo gaat naar de receptie met de laptop om de verslagjes eens na te lezen, wat verbeteringen aan te brengen en hier en daar nog een mailtje te sturen. Er is niet echt iemand online op Facebook, dus daar blijft hij niet lang. Enkele berichtjes later keert hij terug naar de kamer. Linda en Patrik zijn ondertussen al op en Timo pakt zijn spullen in (camera, duikcomputer en dergelijke), want de rest van zijn materiaal was al bij Sea Bees. Dat had hij gisteren daar achtergelaten.

Eerst snel nog een tas koffie bij het onbijt, een paar stukjes fruit (watermeloen en papaya) en een stukje brood met kaas. De koffie is lekker straf en het ontbijt smaakt wel. Eigenlijk was het ontbijt niet echt nodig, want op de boot zouden we allemaal nog iets krijgen. Na het ontbijt is het richting receptie want tussen 08:15 en 08:30 komt Sea Bees hier aan het hotel de duikers oppikken. Er staat nog een koppel te wachten: een Duitse die samen is met een Italiaan. Timo kan direct zijn Engels en Duits, zelfs Italiaans een beetje bijschaven en het lukt wel goed. Op Thaïs uur, tien minuten te laat komt het busje eraan en brengt ons allemaal naar de haven een kleine 20 minuten rijden verder. Er zitten in totaal acht duikers op, maar Timo is de enige die vandaag met de Runaway meevaart, de anderen gaan met de Stingray naar de Similan eilanden.

De haven is een drukke bedoening, er staan hier een stuk of zeven à acht duikboten klaar en er komt net met de bus een hele troep snorkelaars toe. Even tegen de richting in, een geluk dat het hier geen ‘sense unique’ is, anders moesten we rond. Bref. Ontvangst is dik OK, schoenen worden aangenomen, duikmateriaal is er al op de boot en we zijn slechts met vier duikers vandaag. Drie waaronder ikzelf, duiken vrij en die andere heeft een aantal adventure dives gepland, om kennis te maken met welke specialties er nog te doen zijn eens hij AOWD is. Wanneer de laatste er is, kunnen we vertrekken. Eerst klauteren over de Stingray en dan komen we op een kleine vissersboot, wel groot genoeg voor 4 duikers, plus twee gidsen en twee crew-leden, maar als er 12 opzitten (max voor deze boot) zou het toch wel serieus druk zijn. We maken onze uitrusting al klaar voor de eerste duik, alles is aanwezig, ook het extra stuk om een DIN om te zetten naar een INT aansluiting, which is nice, anders geen duik.

En wijle weg. Alles wordt in het Duits gedaan, want ze zijn allemaal duitstalig, behalve de Thaïse gids, dat is in het Thaï-glish. Maar zelfs met de briefing wat er te zien is en de boot-briefing is het geen probleem om dit in het Duits te doen. We hopen op een aantal mooie dingen, maar we zien wel. Op één uur en 20 minuten zouden we aan de duikplaats (wrak) moeten zijn. Dit is een oude ‘tin dredger’ die ongeveer 20 jaar geleden gezonken is. Met de tsunami in 2004 is die in verschillende stukken gebroken en nu zijn er vijf of zes stukken nog waar je kan op duiken. De eerste duik is het zuidelijk stuk, beter twee stukken en de tweede duik de meer noordelijke stukken. Volgens de briefing is er een massa vis maar dat zien we wel als we onder water hangen. Onderweg zien we vanalles in het water drijven, veel hout en bamboe en af en toe ook wat kleine flesjes, geen idee wie dit allemaal in het water zou gooien.

Tien minuten voor onze aankomst maken we ons helemaal klaar en eens de Runaway is aangemeerd kunnen we starten. Timo, Markus en Rolf duiken mee met Bum, de Thaïse gids. Alles gaat heel vlotjes, alleen Timo blijft zoals gewoonlijk bij het afzakken een beetje achter, die daalt altijd heel erg op zijn gemak tot een confortabele 16 meter. We zien al direct het wrak liggen en zien dadelijk dat er tijdens de briefing niet gelogen is, want het krioelt hier van de vis, niet te schatten. Eens we op diepte zijn volgen we het wrak langs de rechterkant en duiken het helemaal af tot het eindepunt. Heel veel lionfish zwemmen hier vrij of rusten een beetje uit op het wrak zelf. We duiken er niet in, maar er net naast. De gids toont een paar zaken, schorpioenvis, lionfish, één stonefish en dan zwemt hij weg van het wrak. Als goede buddies volgen we hem naar een anemoon met enkele anemoonvisjes en ook een paar kleine krabben. Echt wel heel mooi die porceleinkrabbetjes. Dan keren we terug naar het wrak en zien enkele murenes. Die zitten erg verspreid over het wrak en het zit er eigenlijk vol van. White eye moray, honeycomb moray. Volgens de Duitse gids die mee was voor de adventure dives was onze gids de specialist in ‘naktschnecken’ te vinden, maar tot op heden heeft alleen Timo er eentje gezien, echt een prachtig beestje.

We bereiken tegen een half uur het einde van het wrak en keren stilaan terug, iets hoger nu richting boot. Één van onze buddies was al bijna zonder lucht gevallen, maar hij hangt even aan bij de gids en dan doet die zijn safety stop. Hij zal al na 40 minuten ongeveer uit het water komen. Wij duiken met drie nog wat verder en zien nog een juvenile van de sweetlips, heel veel glasvis en drie murenes die samen in een fles zitten, dat is echt wel een grappig zicht, zo met z’n drieën in een klein flesje, lekker druk. Er groeit weinig koraal op het wrak, maar af en toe zien we toch wat groeien en daar zitten dan enkel garnalen op. Egelvissen zwemmen hier ook veel rond, nog wat murenes en op het einde spotten we nog een tweede naaktslak. Net voor we onze safety stop doen zien we nog een hele school squid, maar die zijn te ver om te fotograferen. De camera deed op het einde trouwens wel wat raar, maar dat zullen we straks eens bekijken. De safety stop zelf is ook nog best OK, want je krijgt het zicht over heel het wrak met de duizenden en duizenden vissen die erboven en errond en erin hangen, echt je verveelt je geen seconde tijdens je safety stop.

Dan is het gedaan en we gaan stilaan naar boven, na een duiktijd van ongeveer 55 minuten. De eerste duik is al goed meegevallen, dat kan niemand ons al afnemen. Bij aankomst op de boot direct de fles al klaarmaken voor de tweede duik en dan wat rusten, iets drinken, een safke paffen en een kleinigheid eten. We blijven zo anderhalf uur aan de oppervlakte en we praten al wat na over deze duik en ook over de andere duiken die mijn buddies hier al gemaakt hebben. Voor het eten is er een broodje en kunnen we zelf drinken nemen zo veel we willen. Dat is goed geregeld, vooral water drinken en wat cola zodat we genoeg vocht hebben. Zeker tijdens duiken is dit aan te raden en zeker in dit klimaat.

Een kwartier voor we te water moeten gaan, maken we ons allemaal klaar voor de tweede duik. De buddy-teams zijn dezelfde en wij vier gaan als eerste te water. We zien direct dat de vissen er nog steeds zijn en dat is echt top. Wederom veel lionfish, drie soorten naaktslakken, waarvan Timo er twee spot. Een paar soorten blennies zijn ook heel fotogeniek en het is altijd tof om die later op groot scherm te zien. We duiken een beetje kris kras langs, over en door de stukken van het wrak en af en toe wijst de gids op interessante dingen, maar we vinden zelf heel erg veel: schorpioenvissen, murenes, een rode kauri op koraal. Dan ineens wijst de gids ons op een grote murene. Die zwemt vrij rond en dat is altijd een speciaal zicht. Enkele lizzardfish zitten ook op het wrak en één prachtige naaktslak. Een grote batfish en weer komen de squids eens kijken, maar die zitten nog steeds te ver. De tijd nu gaat veel sneller, het is precies een kortere duik dan de eerste, maar dat is helemaal niet zo. Uiteindelijk duiken we 57 minuten. Vlak voor onze safety stop neemt onze gids even de camera en neemt twee foto’s van Timo, zodat die er ook eens opstaat. Al bij al zien we tijdens deze tweede duik ongeveer dezelfde dingen als de eerste, maar het is weer een schitterende belevenis om hier te duiken. Naar het schijnt is het nog stukken beter op de Similan eilanden, maar dat zien we dan later wel.

We stijgen na nog even te genieten van het wrak en de vele vissen op tot de safety stop hoogte en dan helemaal naar de oppervlakte. Alles aftuigen en dan snel al wat foto’s bekijken, iets drinken en al het materiaal in de bakken leggen. We zijn nog maar net aan de oppervlakte en de schipper vertrekt al terug richting haven, nog een dik uur varen, logboeken tekenen en laten afstempelen, de belangrijkste dingen al invullen en de tijd gaat dan heel snel, want we komen al in de buurt van de haven. De vissersboten vertrekken ‘en masse’ naar de zee om hun inkomen te gaan verdienen en wij worden aan de kade afgezet. De chauffeur Sung brengt ons terug naar ons hotel, we praten in het busje nog even na over de duiken en brevetten en dergelijke en 20 minuten later is Timo al terug thuis. Hij zoekt even Linda en Patrik op, want die hebben de sleutel. Dan een douche en een pauze op het terras met een pintje Chang Classic, Product of Thailand en het is echt genieten van het lekkere weer. De zon is ondertussen terug, want het is de hele dag bewolkt geweest, dus genieten is de boodschap. In België regent het en is het veel kouder, dus snel wat warmte opdoen en straks iets gaan eten.

Eerst even surfen op het gratis wireless netwerk aan de receptie, dan nog een aperitiefje gaan drinken op ons terras en daarna gaan eten. Maar eerst gaan we een uitstapje boeken. We wandelen de straat uit, want meer dan een drukke straat is Khao Lak eigenlijk niet. Het ene restaurant naast het andere, het ene massagesalon naast het andere, tour operators en duikcentrums. Dat is de prime focus van het dorpje. We zoeken een goede tour operator en Patrik had eerder via internet gevonden dat Khao Lak Land Discovery (Outdoor Eco Adventure Tours: http://www.khaolaklanddiscovery.com) wel een goede was, dus daar stappen we binnen. We boeken voor morgen een uitstap naar een baai iets verderop. We worden opgepikt aan het hotel, rijden dan naar een haven en dan gaat het verder met een longtail boat. Daarna enkele bezoeken en dan met een kano en ook nog lunch in een drijvend dorp daar in de baai. We’ll see.

We zijn al tamelijk laat om te gaan eten, dus stoppen in hetzelfde restaurant als gisteren. Er is nog net plaats voor ons drie, bestellen twee biertjes en een glas rode wijn, eten scampi’s met groenten en rijst, chicken fritters en noodels met kip. Het smaakt weer heel goed en is wederom helemaal niet duur. Het is hier echt zalig eten, allemaal lekker, vers, goede bediening en very cheap. We maken het niet te laat, want het is al tien uur gepasseerd wanneer we terug aan de kamer komen. Snel aan de receptie nog een drankje en dan tegen elf uur gaan slapen. Morgen eerst ontbijten en dan tegen 08:45 ongeveer vertrekken op uitstap. Slaapwel!

 

Woensdag 2 maart 2011: Phang Nga Bay en Cave Temple

Vandaag staat er heel wat op het programma, tenminste volgens wat we gisteren te weten gekomen zijn. Eerst een trip naar Phang Nga Bay, daar wat rondcruisen, rondpeddelen, lunchen en dan een tempel bezoeken. Timo is wederom als eerste wakker en gaat eerst aan de receptie wat mailen, FB’en om toch wat contact te houden met het thuisfront. Dat is altijd leuk. Hij is al aan de receptie rond een uur of zeven. Gisteren was het relatief laat, al 23:00, dus toch vroeg dag, zeker omdat hij de eerste uren heel veel last heeft gehad van de muggen en mama Linda ook. Tegen half acht staat hij terug naar kamer 116 en dan is het even ontbijten en tegen 08:40 ongeveer moeten we vertrekken want ze komen ons ophalen aan het hotel. Zalig relaxt, no worries en no stress tijdens de vakanties.

We slapen met ons drie op één kamer en Timo heeft een bed met zicht op het terras, wel op de grond, maar dik OK. Het slaapt goed als de muggen hem niet vervelend rond het hoofd zoemen. Dus eerst ontbijt, lekker eitje en spek, boterham kaas en enkele stukjes fruit met lekkere koffie. Alles is hier goed verzorgd en het smaakt allemaal dik OK. We keren na het ontbijt even terug naar de kamer om alles op te halen wat we nog nodig hebben en dan is het op een slakkegangetje naar de receptie. Op een andere manier kan je hier niet functioneren, want het is 33° en tamelijk vochtig. De gids staat al te wachten op ons en er zitten in de minivan nog twee koppels met elk één kind. Die zijn heel erg stil, dus geen kinderen die de hele bende terroriseren.

Voila, we zijn weg voor een uurtje naar Phang Nga Bay. We nemen even dezelfde weg als toen we van Phuket kwamen, maar dan na een 20 minuten slaan we linksaf richting Krabi. Vandaar is het nog 40 minuten rijden over kleine wegen met een minivan die iets te weinig PK heeft. Misschien ook wel best, want anders zou deze chauffeur misschien ook als een gek rijden. De anderen doen het nu wel, want we worden langs alle kanten voorbijgestoken, links, rechts, averechts. Je kan je het niet inbeelden, het is hier een heksenketel ongelooflijk. Na een dik half uur bereiken we een groot dorp en van daar is het nog tien minuten naar de pier, waar de longtail boat ligt te wachten op ons. De chauffeur zet er ons veilig af en dan wandelen we naar de pier. Die longtail boats zijn echt typisch van Thailand, tenminste zeker toch van deze streek: een lange smalle boot met een heel erg grote motor erop en dan een lange stang met aan het einde een roer en schroef tegelijk. Die stang kan wel drie meter zijn en die gasten kunnen echt overweg met die boten, ongelooflijk. We stappen allemaal in en vertrekken richting James Bond Island. Dat moet echt de moeite zijn, een eiland-rots die nog decor is geweest tijdens een 007 film: The Man With The Golden Gun, met Roger Moore uit 1974. Die moet ik dan nog eens bekijken. We varen langs hoge bergen die uit het water omhoogsteken, groen begroeid en echt heel erg mooi. Als je plaatjes ziet van Thailand uit de reisbrochures, wel het zijn die plaatjes. Aan de rechterkant groeit mangrove en op dit moment is het hoog water dus alles staat onder.

We genieten ten volle van het mooie zicht en proberen uit de volle zon te blijven, want die brandt best wel hard. Op een drie kwartier bereiken we James Bond Island, een relatief kleine rots vlak voor een stuk strand, dat vergeven is van de toeristen, het is niet direct ons ding, maar het is best mooi. Zeker als je dit van land kan bekijken. De gids vertelt ons dat we hier een half uurtje kunnen rondlopen en we genieten van het zicht van de rots. Vanop het strand is het echt wel de moeite, maar daarvoor moet je de foto’s bekijken. Even klauteren over een rots, enkele vervelende andere toeristen uit de weg jagen, want die blokkeren alles, op het strand alles eens bekijken en dan terug naar het andere strand waar we werden afgezet. Hier is het ook best mooi. De longtail boats liggen naast elkaar langs het strand met op de achtergrond de speciale bergen die uit de zee rijzen, echt mooi. Elke boot heeft ook speciale versieringen aan de voorsteven en die kleuren maken het echt wel af. We moeten even wachten op de Koreanen die bij ons waren, maar dat is niet erg, want dan kan Timo de zwaluwen fotograferen die hier hun nest hebben. Voor de mensen die ooit op de Belgische TV Terra Incognita gezien hebben, wel het zijn die nesten en die zwaluwensoort.

Na ongeveer 40 minuten komen de Koreanen aan en dan kunnen we vertrekken, gewoon een stukje de baai over en naar twee drijvende boten, waar ze ons meenemen op een kanotocht langs de rotsen en erronderdoor. We krijgen direct een privé-roeier en dat is heel aangenaam, want zelf roeien in deze hitte zou niks voor ons zijn, hoewel. Linda en Patrik zitten samen in een plastic kano en Timo heeft een VIP behandeling, want zit er alleen in. De roeier vraagt nog: No lady? Tja, wel lady, maar die is home. In Phuket vraagt hij. Not really, in Belgium. De Taïse vrouwen zijn zo niet mijn type, dus wat zou ik in Phuket gaan zoeken. De tocht duurt een half uurtje en is echt de moeite. Je ziet de rotsen van dichtbij en ook heel erg mooi de kleurschakeringen, van groen, grijs over rood en zwart. Er komen veel kleuren aan bod. Ook hangen er van het plafond van de rotsen wel veel stalagtieten en sommige komen echt bijna tot in het water, zodat je je echt moet bukken anders heb je daarna serieuze koppijn. De roeier doet de noodzakelijke stops en dan heeft hij door dat mamie en papie (voor de gemakkelijkheid) in de andere boot zitten. Vanaf dat moment wijkt hij geen meter meer van de boot: die gast heeft geld geroken. We passeren ook eens aan de mangrove en dat is ook weer tof om dit nog eens te zien. Ik heb het al verscheidenen keren gezien op reis, maar dat is toch steeds iets speciaals.

Na een half uur is het over en de twee roeiers hebben een kleine fooi gekregen en die hun dag is weer goed, want Thailand verdient niet goed, HongKong is stukken beter en in Indië stinken ze. Dit zijn niet mijn woorden maar de zijne, ik weet ook niet wat ik ervan moet geloven. We komen terug aan op de drijvende boten die de kano’s verhuren en daar worden we terug opgepikt door onze schipper en die brengt ons door de mangroven tussen de verschillende eilanden naar Panyee Village. Dit is een dorp op palen en daar lunchen we. Geen alcohol, want de 1500 inwoners zijn bijna allemaal moslim. De lunch is lekker en tamelijk uitgebreid, dus honger en dorst zullen we al zeker niet lijden. Na de lunch krijgen we nog een half uurtje vrij om het dorp te bezoeken, maar dat is niet veel soeps. Het enige wat er te zien is, is een moskee en een “public peer” waar ze de dorpsregels hebben opgelijst. Je mag hier precies niet echt veel. Voor de rest alleen winkeltjes waar ze brol aan de toerist proberen te verpatsen en dat is het zowat.

Na het half uurtje keren we terug naar de haven met een korte tussenstop aan eeuwenoude muurschilderingen. In de haven ziet Timo een kleine waterslang en een krab die wat eten zoekt, misschien is de ene de maaltijd wel van de andere straks. De laatste stop is de “Cave Temple”, een 20 minuten rijden van de haven en daar stoppen we ook even om de liggende boeddha te bezien. Bij onze aankomst zien we al onmiddellijk dat het vergeven zit van de makaken zoals wel vaker aan tempels. De dieren worden dan ook door menig toerist gevoederd, maar we worden gewaarschuwd dat ze soms wel gevaarlijk kunnen bijten. De tempel zelf is best indrukwekkend, met een hele grote liggende boeddha in een grot. Er zit ook een monnik sudoku op te lossen en af en toe een toerist te zegenen. We kijken gewoon wat rond en Timo gaat ook helemaal naar boven waar hij een schitterend zicht heeft op de hele grot. Naast de cave temple staat ook een pagode en die is echt schitterend gebouwd. De kleuren zijn overwegend geel en rood, maar het is toch speciaal die Oosterse gebouwen eindelijk eens in het echt te zien. We zijn heel erg blij dat we deze dag kunnen afronden met dit bezoek aan de tempel, want wat zou je in Thailand gaan doen zijn zonder één tempel te bezichtigen. De tijd vliegt vandaag, want het is al 15:20 en tijd om terug te keren naar Khao Lak. Op een uurtje zijn we terug.

Dan neemt Timo snel een duik in het zwembad en nemen we het ervan op het terras van de bungalow: een pintje, een sigaretje. Daarna gaat Timo zijn verslag schrijven aan de receptie en eens kijken wat de wereld hem te vertellen heeft. Een paar e-mails en een paar berichten op Facebook, maar hij neemt vooral de tijd voor zijn verslagje en voor de foto’s. We zitten op deze paar dagen al over de 400, lekker goed bezig zou ik zo zeggen. Straks nog een kleinigheid eten en iets drinken en dan op tijd bedje in, hopelijk zonder muggen vandaag. Morgen duiken.

Terwijl dit verslagje wordt geschreven is het erg aan het donderen en bliksemen, dat was het gisteren ook aan het doen, maar er is geen regen uitgekomen. Nu is het een kwartiertje aan het regenen en dat is het, ik had gedacht dat het hier meer zou regenen, maar dat is niet zo. Zo rond een uur of half acht zijn we op stap voor het avondeten. We doen eens een ander restaurantje aan en daar hebben ze houten stoelen met een kussen en houten tafels: veel makkelijker dan de plastic stoelen. We eten iets, drinken iets en dan is het terug richting hotel. Ze waren in het restaurant even mis met de plat voor mama, maar da’s niet erg. Het was wel weer erg lekker bij de Thaï. Noedels met kip, spaghetti met seafood en champi’s met kip, glasje Tiger-beer erbij en genieten. In het hotel nog even de foto’s op iets groter scherm bekijken en nog een slaapmutsje drinken en tegen half elf gaan slapen. Dat gaat deugd doen, want de dag was best wel vermoeiend.

 

Donderdag 3 maart 2011: Duikdag 2: Similan Islands; Island 7

Een nacht zonder muggen, wel niet volledig doorgeslapen, maar wel voldoende nachtrust. En als het niet voldoende had geweest, dan had ik toch gaan duiken. Het is al een traditie, eerst tegen een uur of zeven naar de receptie met de laptop, dan een ontbijtje en daarna wachten op Sea Bees Diving die me komen ophalen tegen ongeveer 08:15. Dat is in elk geval de bedoeling. Linda en Patrik zijn nog maar net aan het wakker worden en Timo is al op weg for some action. Vandaag varen we ongeveer een 2 uur naar de Similan eilanden. Het is vandaag eiland nummer 7, eens benieuwd wat dit gaat geven. Om 08:20 staat het busje van de duikschool aan het hotel en dat brengt ons allemaal naar de pier. Timo is de laatste die opgepikt wordt met de minivan en dan gaat het vliegensvlug naar de startplaats voor vandaag.

We worden heel vriendelijk en profesioneel opgevangen en Timo krijgt direct een rondleiding rond de boot van zijn duikgids: Roger uit Luzern. Het is ongeveer hetzelfde als op elke boot, zonder echt specifiek veel dingen die hier apart zijn. Vandaag vertrekken we met de boot Stingray, die is iets groter dan de Runaway en er kunnen dan ook meer duikers op. Tegen dat iedereen erop is, is het echt een bijennest, vandaar misschien de naam van Sea Bees Diving. Eerst de camera klaarmaken, binnen laten liggen, veilig opgeborgen in de rugzak, dan de duikuitrusting klaarmaken en op een paar minuten is het in orde. De flesaansluitingen zijn INT en om mijn DIN daarop aan te sluiten heb ik een adaptertje nodig, maar daar moet je niet voor gestudeerd hebben, is makkelijk in gebruik. Boven op het dek is de rokersruimte, dus eens alles in orde is, trekt Timo daarnaartoe, samen met Rolf, één van de duikers van twee dagen geleden.

Het zal iets van een 2 uur duren eer we de Similan bereiken, dus Timo raakt even aan de praat met een paar andere duikers, een paar instructeurs en op korte tijd wordt er Duits, Engels en Nederlands gesproken. Één van de Duitse instructeurs heeft 18 jaar in Nederland gewoond, dus dan kan je wel Nederlands. Het gaat goed vooruit, omdat je wat in gesprek bent, dus dat is echt toppie. Het gaat vooral over duiken, reizen en dingen die we allemaal gezien hebben. Voor sommigen is het een echte manier om serieus uit te pakken, maar Timo is bescheiden en wil niet te veel indruk maken. LOL. Na inderdaad twee uur varen komen we in de buurt van de eerste duikplaats, aan de punt van eiland 7, maar de duikplaats heet Deep Six. We krijgen een briefing in het Engels, want er zijn een Duitser, een Zwitserse, een Italiaan en ikzelf. Dus dan is het het makkelijkste om alles in het Engels te doen.

Sea Bees werkt echt als een geoliede machine want alles volgt kort op elkaar en alles is echt heel goed geregeld: jij zit daar, jij daar en probeer je niet te verzetten want dan werkt de planning niet meer. Eerst springt Roger in het water, dan Timo en dan de andere drie. Eerst nog even alles nakijken en we zijn weg voor de eerste duik van de dag. We zakken langzaam wat wel OK is voor Timo, want andere duiken blijft die altijd wat hoger hangen en zakt langzamer dan de rest. Paolo en Timo zijn een buddyteam en de Zwisterse en de Duitser ook. Roger begeleidt ons heel erg traag naar beneden en we komen direct al aan een punt waar hij iets gezien heeft. Tja gezien: hij weet gewoon dat er hier in het koraal een frogfish zit: een hele kleine tussen het koraal en je hebt echt goede ogen nodig om die goed te zien. Een foto nemen is niet de moeite want daar zal je toch niks van zien: die zit op dit moment helemaal verborgen tussen het koraal. Deze duikplaats kenmerkt zich vooral door grote rotsblokken die het rif vormen en daartegen groeien wel wat koralen, maar niet echt veel. Het is echt de moeite met twee of drie swim-troughs. Het is echt machtig om hieronder te zwemmen en ze zijn echt hoog en breed genoeg dat je je geen zorgen moet maken om tegen iets tegen de botsen.

De wanden zijn begroeid met waaierkoraal en zacht koraal in verschillende kleuren: rood, paars, echt een prachtig kleurenpalet. Het aantal vissen is hier niet zo talrijk als op het wrak, maar de kleuren op het rif hier zijn echt wel mooi, enkele soorten papgeaaivissen, snappers en het gewoonlijke kleine en grote grut. Timo heeft serieus veel last met zijn bril, want die dampt constant aan. Dat vergt telkens wel wat energie om die terug klaar te maken, maar dat kost alleen lucht. Enkele keren denkt hij dat het zijn camera is, maar het is gewoon zijn masker. Enkele snappers vinden hun weg hier goed tussen de rotsen en de koralen en ook de kogel- en egelvissen zwemmen hier vrolijk rond. Enkele koraalklimmers rusten uit op steen of koraal en die zijn steeds heel erg fotogeniek. De algemene indruk is dat er vroeger veel meer koraal is geweest, want er groeide heel veel tafelkoraal, maar er zijn er best wel veel van gestorven. Dit komt gedeeltelijk door bleaching, maar ook door de tsunami, zeggen ze ons later. Timo doet moeite om zijn buddy bij te houden, maar die duikt van links naar rechts, neemt foto’s en is dan ineens uit het zicht verdwenen. Timo beslist dan maar op veilig te spelen en de gids te volgen, dan heeft hij altijd iemand bij zich als er een probleem opduikt. De Italiaan moet dan maar zijn plan trekken.

Roger wijst een naaktslak aan en daarna een speciale grouper en nog enkele dingen. Timo spot zelf een zeesterretje, een emperor en geniet van de kleine kokerwormen die zich in het koraal hebben ingegraven, echt wel prachtig in het geel, rood en blauw. Tegen stilaan op het einde van de duik zien we nog een zeeschildpad, maar zonder foto, want de camera doet weer raar. Die zal wat last hebben van de temperaturen zeker. Eens de schildpad weg is, werkt de camera terug en dan verzamelen zich honderden sergeant majors voor de lens. Ideaal om het missen van de schildpad goed te maken. Dan is het stilaan tijd om op te stijgen en Roger laat zijn boei op, we duiken even van het eiland weg, doen onze safety stop en dan gaan we stil naar de oppervlakte. De eerste duik zit erop en was al heel erg mooi. De boot komt ons oppikken en het doet wel wat raar om te zien dat er zo’n groot gevaarte op je afkomt, maar op tijd draait die en dan kan je makkelijk aan boord klimmen. Cool en goede service van de crew.

Eerst alles terug in orde brengen voor de tweede duik, dan lunchen en wat uitrusten. De lunch zijn groentjes, kip en rijst en het smaakt wel, maar Timo eet niet te veel. De oppervlakteinterval duurt nu minder lang dan twee dagen geleden, want al na een uur moeten we ons beginnen klaarmaken. De duikplaats is nu West of Eden en bevindt zich aan de westelijke punt van de eerste duik. Waarschijnlijk is het niet veel verschillend van de eerste, maar we zien wel. Wederom doen we het in dezelfde volgorde: eerst Roger, dan Timo (krijgt de camera aangereikt), dan Paolo en dan de Zwitserse en de Duitser. “Alles klar”, dan maar naar beneden. Nu heeft Timo wel goed zijn masker gespoeld met ‘Taucherspuck’, hopelijk zal die nu niet aandampen. We duiken langs een steile wand en die is wederom heel erg begroeid met waaierkoraal en soft coral.

Het is echt prachtig om hiertussen te duiken en de hoeveelheid vissen is ook veel groter dan de eerste duik. De stroming is mild, en die brengt je naar voor en dan terug naar achter. Als de stroming je terug naar achter duwt kan je eigenlijk niks ondernemen, want tegen de oceaan kan je niet winnen. Het eerste wat de moeite is om te vermelden is een octopus die zich in een kleine holletje verscholen heeft en dan ziet Roger ook een langoust. Die zit heel diep in eens nis, maar als je goed kijkt, krijg je die toch relatief goed te zien. Terwijl de anderen die twee proberen te fotograferen, is Timo opnieuw aan het genieten van de kleine dingen op het rif. Echt wel bangelijk. Kleine visjes die zich verbergen tussen levende en dode koralen, kleine kokerwormen en die zaken allemaal. Deze keer zien we geen naaktslakken, maar dat is niet erg. Een koffervisje komt dicht bij Timo wat rondzwemmen, maar keert dikwijls zijn rug en staart naar de lens.

Een heel erg lange fluitvis passeert ons op een afstand, maar niemand heeft die gezien, enkel Timo. Roger wijst een kauri aan en Timo is er als eerste bij. Hij ziet dan in zijn ooghoek iets lang smal passeren en dat blijkt een zeeslang te zijn. Yes, mijn eerste zeeslang. Timo wijst die aan de anderen en is fier dat hij die als eerste gezien heeft. Goed gedaan. Dan wijst Roger een tweede zeeschildpad aan en Paolo de buddy is weer weg. Hij hangt wel twintig meter verder, maar Timo heeft iets van: laat die maar zwemmen, ik ga er niet achter. Het belangrijkste is dat ze gezien is. Dan is het weeral stilaan tijd om te stoppen en na 57 minuten en een deftige safety stop komen we eruit. Terug dezelfde drill, Roger doet zijn boei omhoog en wij stijgen stilletjes naar de oppervlakte, we worden opgepikt door de boot, spoelen ons materiaal en dan kunnen we de logboeken invullen, iets drinken en een beetje napraten over de duiken. Het was weer een schitterende dag met twee mooie duiken, a day to remember. De slang stond nog aangeduid op het duikkaartje tijdens de briefing, maar het is wel leuk dat we die ook in het echt gezien hebben.

Twee uur later komen we aan in de haven en dan worden we afgezet aan het hotel. Laguna Resort is zoals de vorige keren het eerste in de rij en dat is wel leuk. Even opruimen, douchen, verslagje schrijven, foto’s eens bekijken en daarna iets gaan eten. Dat zal wel goed lukken, want Timo heeft best wel honger na een dagje duiken. Linda en Patrik doen even nog een wandeling en dan is het dinnertime. Wanneer ze terugkomen van het strand maken we ons klaar om iets te gaan eten. Vlakbij het hotel, dus niet ver en heel lekker en goedkoop: hetzelfde restaurant als de eerste en tweede dag. Nu bestellen we ons opnieuw een biertje en een rode wijn. We eten yellow thai curry chicken and bamboo shoots, lekker en pikant, pork fritter sweet and sour en een chicken noodle. Het is allemaal wederom om het lekkerst en de curry is echt pikant, een geluk dat Timo maar de medium spicy heeft genomen, want anders stond zijn bakkes volledig in de fik. Nog een pintje drinken, betalen en dan terug naar het hotel. Daar nog ene drinken en dan gaan slapen. Timo is moe van het duiken en Linda en Patrik van de hele dag in de zon en de warmte en de vochtigheid hun ding te doen. Tegen een uur of tien gaan we slapen. Lekker fris in de airco, want anders is het niet te harden. Slaap lekker kindertjes!

 

Vrijdag 4 maart 2011: Khao Lak verkennen en rustig aan doen

Timo is reeds wakker om half zeven des morgens. Linda en Patrik liggen nog wat te slapen in hun bed, maar hij kan niet meer blijven liggen en gaat dan maar zijn ochtendritueel doen. Hij gaat richting receptie en gaat mail en Facebook eens nakijken. Hij maakt het verslagje af van gisteren, verbetert het en zet het al online. Hij is zo een uurtje bezig en tegen een uur of acht ongeveer gaat hij terug naar de bungalow nummer 116, maar daar is nog niet veel leven. Hij neemt dan maar zijn camera en gaat naar het strand een ochtendwandeling doen. Hij wandelt even langs het strand naar links, richting zuiden en het is daar best wel mooi. Er staat aan het einde van de eigendom van het hotel een kleine mini-pagode: die staan ook vaak langs de kant van de weg bij huizen en dit is wel een hele mooie. Het zicht is hier prachtig, zeker met de zon die net een paar uurtjes opgekomen is. Die smijt een gloed over de zee en de rotsen en het strand en het is echt een mooi en speciaal uitzicht. Een half uurtje wandelt Timo zo heen en terug en het verste punt waar hij komt geeft zicht op een kleine baai met een paar hotels. Langs de linkerkant loopt ook de weg richting Phuket en richting de pier waar de duiken vertrekken. Vandaar heb je een mooi zicht over deze baai, maar we zijn daar nooit kunnen stoppen om een kijkje te kunnen nemen.

Even nog rustig genieten van het klotsen van de zee en de golven en dan stapt hij rustig terug naar onze bungalow. Patrik en Linda zijn al op en maken zich klaar voor het ontbijt. We drinken lekkere straffe koffie, eten een eitje en dan nog een beetje fruit. Zowel de mandarijnen als de bananen zijn erg lekker en heel erg klein, ze passen makkelijk in je hand en zeker voor de banaan is dat straf, voor de mandarijnen iets minder. We genieten ten volle van het ontbijt en maken ons dan klaar om een kleine uitstap te doen met een taxi. We hebben op voorhand niks gereserveerd, maar aan de uitgang van het hotel staan altijd taxi’s. Direct bij de uitgang spreekt de chauffeur ons aan, maar dan stopt het want hij spreekt geen letter Engels. Hij belt snel iemand op en Patrik regelt een trip: eerst naar het Khao Lak Elephant Camp, dan naar een waterval en dan terug naar het centrum. De chauffeur blijft heel de tijd bij ons.

Voila, dat is goed geregeld en we zijn direct weg. Het is toch een dik half uur rijden naar het olifanten kamp, maar dat is niet erg de moeite. We betalen 100 Baht om een olifant te voederen en algemene inkom in het kamp, maar je kan er eigenlijk niet rondlopen. Het enige dat je er nog zou kunnen doen is een elephant trekking, maar dat is eigenlijk te duur voor wat we vrezen dat het maar is. Om dan gewoon veel geld te betalen om op een olifant te rijden, dat is misschien ook te zot. We geven de kleine bananen aan de olifant, kijken wat rond en genieten vooral van de kleine orchideeëntuin die ze daar hebben. Er staan een aantal soorten bij elkaar en dat is wel de moeite. Blijkbaar is dit niet alleen een olifantenkamp, maar wonen de mensen hier ook: er staan een stuk of tien kleine houten barakken op palen die die doen dienst als woning: relatief primitief, maar goed genoeg voor hen, want de Thaï zien er over het algemeen best gelukkige mensen uit. Een half uurtje later zijn we weg en de chauffeur brengt ons naar Rainbow Falls, de Sai Rung waterfall. Daar is het echt schitterend: een kleine smalle weg ernaartoe brengt ons naar een oase van rust. Deze weg is langs beide kanten omzoomd door rubberbomen, die zijn aangeplant om rubber uit de stammen te halen. Beneden aan de stam hangt een klein potje en door inkepingen te maken in de stam komt de rubber in het potje gedrupt. Eens bij de waterval is de temperatuur een beetje gezakt, want je zit hier aan het water van een kleine rivier (beekje eigenlijk) in het bos.

We stappen naar boven, naar de top waar de waterval te zien is. Het is geen hoge, maar een brede en het is zalig koel water. Dit is een aangename verfrissing voor de hoge temperaturen die we tot nu toe al gezien hebben. Het is constant vochtig met een temperatuur van om en bij de 35° en dan is het water in het beekje een goede verfrissing. We genieten even van de rust en van het zicht en dan gaan we terug naar beneden. Daar zit onze chauffeur iets te eten in een winkeltje/restaurant en wij drinken er wat water bij. Rolf, de Duitse duiker, komt hier ook toe met zijn vrouw, kind en familie. Straf dat Timo hier al volk kent. We drinken op ons gemak het water uit en dan vragen we aan de chauffeur om nog even te stoppen bij een butterfly garden. We verwachten dat hier best wel veel vlinders zitten met mooie kleuren. Hij kent niet goed Engels (geen woord), maar moet toch even stoppen om te tanken en recht daarover is de ingang van de butterfly garden. We leggen hem uit dat we daar moeten zijn en hij brengt ons ernaartoe. Inkom is 150 Baht per persoon en we gaan in de vlinder-kweektuin van een Duitser. Er vliegen verschillende soorten vlinders rond en je kan hier ook rupsen en poppen bekijken. We kleuren vallen een beetje tegen, want bij de waterval zagen we rode, gele, oranje vlinders en hier zijn ze over het algemeen eerder bruin en zwart. Wel heel mooi omdat ze zo groot zijn. Hier is ook een orchideeëntuin, maar daar gaan we niet in. Dat is nog eens 50 Baht inkom apart, maar we hebben al voldoende bloemen gezien langs huizen en bij het elephant camp.

We laten ons in het centrum afzetten en daar drinken we een paar pintjes, eten iets klein: tuna sandwich, spaghetti en kip met groenten. We hebben al voldoende gedronken, dus keren terug naar het hotel. Timo neemt een duik in het zwembad en legt zich wat neer, Patrik en Linda blijven op de kamer en rusten ook een beetje. Tegen vijf uur komt Timo terug, neemt een douche en gaat een uurtje chatten met Veerle, de tijd vliegt en Linda en Patrik staan ineens naast hem en gaan een korte wandeling doen langs de straat (één lange winkelstraat hier) en Timo zal ze dan wel tegenkomen als we langs dezelfde kant blijven. Timo sluit de PC af, legt die in de kamer en gaat dan naar hen op zoek. Na een half uur vindt hij niemand, dus keert maar terug. De winkeltjes en restaurantjes zijn al weg, dus zo ver zullen ze niet gegaan zijn. Helemaal op het einde, het begin terug eigenlijk al, komt hij hen terug tegen, even wat pech, maar ja da’s goed voor de fysiek.

Dan lekker eten in het restaurantje van de vorige dagen: chicken with mushrooms, beef with mushrooms en seafood with vegetables. Dat laatste is een beetje spicy, niks voor mama Linda. Ze eet het meeste wel op en het smaakt, maar Timo neemt de straffe pepertjes over van haar. Hmmmm, lekker! Tegen een uur of tien is het bijna op voor iedereen, nog een korte wandeling voor P en L en Timo maakt het verslagje af, dat iets korter is geworden dan de voorbije dagen, maar dat is misschien iets makkelijker voor de lezer ook. Dan vroeg bedje in want morgen is het de laatste duikdag. Slaapwel!

 

Zaterdag 5 maart 2011: Derde en laatste duikdag: Koh Bon: Manta’s?

Vandaag moet het duikhoogtepunt worden van deze vakantie. Sea Bees Diving gaat naar Koh Bon en daar zitten naar het schijnt manta’s. Het is het manta-seizoen, dus we zien wel wat het geeft. Timo is weer als eerste wakker, reeds om half zeven en gaat even naar de receptie, dan maakt hij zijn zak klaar om te gaan duiken: camera mee, hoes mee, computer mee en dan even ontbijten. Twee bokes, de koffie is echt lekker en goed straf, dus je bent direct wakker. Om iets na acht zit hij klaar aan de receptie om opgepikt te worden door Sea Bees. Om 08:20 staan ze er en we moeten nog één tussenstop doen aan een hotel vlak aan de overkant. Daar komt echter niemand opduiken, dus dan maar naar de pier. Daar is het niet zo druk als de vorige dagen, maar wel een begankenis, want er komen toch wat mensen naar hier om te gaan duiken en snorkelen. Er staan drie boten klaar en wij gaan op de Stingray. Rolf is er ook bij en Soeren ook, die eerder met mij doken samen op de Runaway en met instructeur Roger. We moeten even wachten op die twee die niet afgehaald zijn, want die komen er dan toch door: blijkbaar foute afspraak van ophaalpunt.

De kapitein van de Stingray blaast de hoorn en met een klein half uurtje vertraging vertrekken we naar Koh Bon. Dat duurt zo ongeveer één uur en veertig minuten. De vier duikers die nu met Matthias meegaan maken zich al klaar: Soeren, Timo, Rolf en Hans-Jürgen. Allemaal Duisters. Het gaat even moeilijk want de fles van Soeren en Timo blaast af, maar dat ligt vooral aan de adapter en de o-ring van de flessen. Matthias regelt het allemaal en na een tiental minuten is alles toch in orde om de eerste duik te starten. Maar daarvoor moeten we eerst nog een dik uur varen. We zetten ons op het zonnedek en praten wat over koetjes en kalfjes. Ongeveer een half uur voor we Koh Bon bereiken begint Matthias aan de briefing. We worden gedropt in het midden van het rif, North Ridge en vandaar gaat het met de stroming mee, uitduiken tot grotere diepte om de manta’s te zien en dan, afhankelijk van de luchtvoorraad nog wat blijven hangen of de duik afbreken.

We krijgen duidelijke info wat er te zien valt en ook hoe we ons best gedragen als er manta’s opduiken. Dat zal echter niet nodig zijn tijdens de eerste duik, oei nu heb ik het al verklapt. Swat. We genieten nog wat van het mooie weer, van de gratis drankjes, een sigaretje en we komen op tijd aan bij het eerste drop-off point. Daar worden twee duikers afgezet, maar de meesten gaan naar het midden van het rif, net zoals wij. Vijf minuten na de eerste groep is het aan ons. Allemaal klaar en dan springen maar. De eerste speurtocht naar manta’s kan starten. We duiken onder en duiken richting rif tot een diepte van ongeveer 12 meter en dan zwemmen we uit: eerst over de bodem, dan in den blue, want het gaat hier tot meer dan 40 meter en daar willen we niet direct zijn wegens te weinig tijd eer we in deco zitten. Matthias merkt dat Timo traag naar beneden komt en wil hem wat lood geven, maar dat is niet nodig, Timo daalt altijd relatief traag. Hij had Matthias dat nochtans op voorhand gezegd, maar ja.

We duiken dus even tegen een lichte stroming in op een 30 meter, kijken en speuren in het blauwe water, maar zien niks. Ik bedoel we zien veel vis, snappers, lionfish en dergelijke, maar geen manta’s. We duiken dan maar wat verder en komen nog steeds geen manta’s tegen. We mogen niet te lang op de 30 meter blijven, want anders geraken we in deco en het is de bedoeling eronder te blijven. Dan maar iets hoger en niet meer tegen de stroming, maar met de stroming mee. We merken dat de stroming met de minuut harder wordt, want we bereiken de punt van het eiland. Daar is de stroming echt heel erg. We hebben tot nu toe nog niet veel speciaal gezien, vooral omdat we te ver boven de bodem hangen. Één murene laat zich wel zien, maar niet voor lang. Dan bereiken we de punt van de rots en moeten we even verder duiken uit de stroming, maar twee buddies van ons hebben al minder dan 80 bar (hoewel 15 liter-flessen), dus we moeten onze plannen aanpassen. Matthias leidt ons over de hoge rots, maar dat is even tegen de stroming in. We houden ons vast aan de rotsen en moeten ons vooruit trekken aan stenen en spijtig genoeg ook een koraal. Een geluk dat het koraal al veelvuldig aangetast is door bleaching. Dat is echt een kleine ramp hier, niet te schatten.

We klauteren/duiken zo verder tot we uit de sterkste stroming uit zijn en vanaf daar is het terug rustiger. We hebben op die plaats met sterke stroming wel een schorpioenvis gezien en een naaktslak. Makkelijk is het niet om die te fotograferen, maar moeilijk gaat ook. En dan ineens moet één van de buddies bij Matthias aan de fles, want hij heeft geen lucht meer. Hij vraagt aan de anderen hoeveel lucht die nog hebben en dat valt allemaal wel mee, dus we duiken nog een paar minuten verder en dan doen we onze vijf-meter stop. Matthias heeft ondertussen geen hapje lucht meer, dus moet zijn veiligheidsstop afbreken na 2 minuten, een geluk dat het geen deco-stop was. We doen op ons gemak verder en komen na een duiktijd van 52 minuten terug aan de oppervlakte. Matthias wacht op ons en we worden snel opgepikt door de Stingray. Een toffe duik, niet makkelijk door de harde stroming, maar wel leuk, spijtig genoeg geen manta’s. Eens aan boord maken we alles klaar om de volgende duik te doen, nu hopelijk mét manta’s.

Snel iets kleins eten en dan wat napraten over de duik, over de afwezigheid van manta’s en over de moeilijkheidsgraad en luchtverbruik. Timo doet het niet slecht, want hij komt met evenveel uit als de duikers met een 15-literfles. Goed bezig. Rond 13:00 krijgen we de briefing van de tweede duik. We gaan ongeveer hetzelfde profiel duiken, maar minder diep. Tegen 13:30 zijn we allemaal klaar om te springen, eerst Matthias, dan Hans-Jürgen, dan Timo, Soeren en Rolf. Allemaal klaar, zakken dan maar. Deze duikplaats doen we minder diep en de eerste tien minuten geen manta te zien. Meer koraal is er wel en meer vis ook. Een schorpioenvis komt al huppelend op ons toe zodat we eerder denken dat het een stonefish is. Een murene verbergt zich in een holletje en twee naaktslakken doen hun ding op een rots. Een napoleonvis (kleintje) komt enkele meter van ons gezwommen en nog steeds geen manta. Wel een klein probleem met de camera van Timo, want er zit water in: shit, geen foto’s meer nemen dan maar, dan is het risico minder dat die volledig volloopt. We duiken tot 25 meter, dan naar iets van een 15, want we zaten vier minuten voor deco en dan naar negen meter diepte. Het rif is eigenlijk het mooiste dat de duiken tot nu toe al te bieden hebben gehad, veel vis, veel te zien, ook een grote soort heremietkreeft en een paar kleine krabbetjes die zich in een koraal verbergen.

En dan is bijna iedereen door zijn lucht heen. Iedereen zit tegen de 50-60 bar, één er al onder en dan zien we een hele hoop duikers die zich achter koraal verbergen en dezelfde richting uitkijken. Tja er dan maar eens heen duiken hé. Een manta toont zich op 15 meter afstand in volle glorie, ongelooflijk. Timo neemt dan toch maar het risico om een foto te nemen en dat zal fataal zijn waarschijnlijk. Twee niet zo goed gelukte foto’s en een ondergelopen huis. Maar wel de manta kunnen zien, echt machtig. Hij zweeft vlak voor onze neus en blijft hangen en verdwijnt dan in het blauwe van de zee. Daarvoor moesten we echter terug zakken tot 12 meter en zitten tegen deco aan terug. Vlakbij hangt een ankertouw en dat zoeken we op om onze safety stop te doen. Timo 4 minuten stop, Soeren zelfs zeven. Na een uur duiktijd dan naar de oppervlakte en we worden door de boot opgepikt. Iedereen zit bijna zonder lucht: 30 bar, 20 bar, 40 bar, eigenlijk niet te doen, maar swat. We hebben in laatste instantie toch de manta gezien voor een halve minuut. Een prachtig dier, hoewel dit niet echt een groot exemplaar was, slechts een meter of drie-vier.

Op de boot merkt Timo dat de camera om zeep is en is even heel erg slechtgezind, maar eigenlijk beter dan pakweg een dag of drie geleden. Als het dan toch moet gebeuren, dan liefst vandaag. We spoelen onze spullen en praten nog wat over manta’s, de duiken van vandaag en wat de anderen allemaal nog van plan zijn, want voor Timo was dit de laatste: pech en geluk in eenzelfde duik: ondergelopen huis, maar toch een manta. Het duurt opnieuw in totaal anderhalf uur eer we de pier bereiken, Timo gaat nog helemaal tot aan het duikcentrum om af te rekenen en dan brengt een chauffeur hem en zijn spullen terug naar het hotel. Het totaal bedraagt 13.000 Baht voor de zes duiken en uiteindelijk was het wel de moeite. Serieus geladen als een ezel wandelt Timo terug naar de kamer en komt toe met een beteuterd gezicht: dure kapotte camera. Lang blijft hij niet bij de pakken zitten. Alles nog eens afspoelen, nu iets beter en alles in het bad hangen te drogen. Op het terras drinken we nog een pintje en roken een sigaretje terwijl Timo het verslag op de laptop maakt. Al bij al kan hij toch terugkijken op een leuke duikdag. Het is ondertussen donker en het begint te regenen. Het koelt een heel klein beetje af, maar niet veel. Straks nog iets eten en dan begint de laatse volle dag al morgen zondag.

Tegen de tijd dat Patrik en Linda gedoucht zijn is het al bijna zeven uur, dus direct daarna vertrekken we ook naar het op één na dichtste Thaïse restaurant. Vandaag eten we bij de buren van de vorige dagen. We bestellen een Chang-beer, Tiger-beer en een glas rode wijn, dat is bijna elke dag hetzelfde geweest. Om te eten bestellen we allemaal van de specialties from the house: eend met groenten en rijst, tiger-prawns with pasta (parmezaan en look, lekker) en fish without anything. De Thaïse ober vindt het blijkbaar raar dat iemand eten bestelt zonder rijst of iets dergelijks. Maar eens we het krijgen is het wel lekker. We moeten naar Thaïse normen lang wachten, want normaal staat het er binnen de paar minuten, nu echter geven ze ons wat lookbrood gratis en pas na een half uur staat het eten er. Het smaakt heel erg goed, behalve de eend van Patrik, dat is niet veel en tamelijk taai, een beetje eigen aan eend niet? Tegen half tien heeft Timo het hier gezien en gaat naar het hotel om daar de bloemen nog eens buiten te zetten, niet dus, want er is geen botten te beleven. Trouwens van de duiken is hij best moe en gaat vroeg slapen, zo rond een uur of half elf of zo. Dan komen Patrik en Linda toe en die gaan ook in hun bedje. Morgen de laatste hele dag hier en nog een dagje genieten. Slaap lekker allemaal.

 

Zondag 6 maart 2011: Laatste volledige dag: lekker genieten en niks doen

Naar aloude gewoonte is Timo reeds als eerste wakker en staat stilletjes op. Hij wil Patrik en Linda niet wakker maken, dus gaat hij naar de receptie en doet dan een korte wandeling. Het is wel leuk dat hij steeds zijn laptop kan meedoen en dat de wireless op de receptie wel OK is. Soms valt die wel eens uit of geeft fouten dat het netwerk niet online is, maar al bij al valt het heel goed mee en bovendien is het nog gratis ook. Het is om half zeven ’s morgens al goed om te bakken. Het is echt warm, zelfs uit de zon. Een geluk dat er bij de receptie steeds een windje staat, want anders zou het helemaal niet te doen zijn. Zo rond een uur of half negen gaat Timo eens rondkijken of er op de nummer 116 al iemand wakker is en inderdaad, Patrik en Linda zijn al op. Even nog wat definitief wakker worden op het terras en dan een ontbijtje nemen. Koffie, een eitje met wat brood, kaas, kalkoenfilet, hesp. Het ontbijtbuffet is erg uitgebreid en heel erg goed verzorgd. Daar hebben we totaal geen klagen over. We doen het erg rustig aan vandaag, want de dag zal sowieso al lang duren. Normaal doet Timo altijd wel iets, maar vandaag last hij een dagje rust in, als hij dat al kan.

Na het ontbijt even terug naar de kamer en dan wil Timo eens gaan kijken of er ergens in het dorpje iets te vinden is om mee te nemen naar huis als aandenken. Hij vertrekt aan het hotel en wandelt de straat af. Veel is er nog niet te zien, want de eerste paar winkeltje die hij passeert zijn nog dicht. Hij wandelt een twintig minuten door, maar komt eigenlijk weinig of geen winkels tegen die al open zijn. Hij stapt tot iets voorbij de McDonalds (die wel open is, maar dat zoekt hij niet) en beslist dan maar om gewoon op zijn stappen terug te keren. Voorlopig is er toch niks te vinden dat open is, dus dan maar uitstellen tot deze avond, misschien is er dan meer leven in de brouwerij. Het is al iets voor 12 wanneer hij terug op de kamer is, maar daar zijn ze aan het kuisen. Hij vindt Linda en Patrik aan de receptie: die hebben ook ontdekt dat het daar makkelijk zitten is en ook iets frisser door het beetje wind dat er staat, dus genieten van de iets betere temperaturen. Timo blijft er niet lang en gaat aan het zwembad liggen. Naar goede gewoonte houdt hij het daar ook niet lang vol, maar toch een twee uurtjes. Een paar keer zwemmen, wat drogen in de zon, of beter gezegd in de schaduw, want in de zon begin je gewoonweg te zweten dat het geen naam heeft. Hij leest een paar artikels in het tijdschrift Duiken van enkele maanden geleden en dan is het al bjna twee uur in de namiddag. Zoals gezegd wordt het vandaag een rustig dagje.

Patrik heeft een kleine honger, dus we stappen naar één van de restaurantjes die het dichtst bij het hotel zijn en eten en drinken daar iets. Vooral drinken dan, want dat doe je best voldoende bij zulke temperaturen. We drinken met z’n drie 3 liter water en twee Chang-biertjes. We eten er ook een kleinigheidje bij: Patrik gaat voor de fried rice met seafood en Timo gaat voor de tuna sandwich. Mama Linda deelt een beetje mee van wat Patrik en Timo nemen, want ze heeft eigenlijk geen honger. Om nu de hele namiddag verder door te komen zonder iets, dat ziet ze ook niet zitten, maar veel eet ze niet. Het wordt een beetje druk in het restaurant, niet qua volk, maar één van die gasten die hier zit begint met zijn vrouwtje (vermoeden we) ambras te maken dat het geen naam heeft. We betalen dan maar en keren terug naar de rust van het hotel. Timo doet eerst een wandeling, neemt nog wat foto’s met de camera van mama en gaat dan opnieuw naar de receptie om daar een beetje te surfen, het verslagje te maken en zich gewoon wat bezig te houden. Het is hier echt heet, want op het moment dat hij het verslag aan het schrijven is wordt zijn T-shirt nat van het zweet. Het ziet ernaar uit dat het straks nog wel wat gaat regenen, hoewel we daar eigenlijk nog niet zo’n goed zicht op hebben. Daarnet als we terugkeerden van het middageten was het aan het regenen en er was totaal geen wolkje te bespeuren aan de horizon.

De dag verloop tamelijk traag vandaag, de tijd kruipt vooruit, maar dat is normaal als je eigenlijk geen plannen hebt. De voorbije dagen was er steeds wel iets te doen, maar vandaag niks. Wel geniet Timo volop van de rust en de temperatuur. Het is door het briesje aan de receptie al wat draaglijker, dus genieten maar van de laatste avond en uren die hem nog resten in Khao Lak. Al bij al was het best kort, maar heel erg goed meegevallen. Ook voor Linda en Patrik, hoewel die iets meer last hadden van de vochtigheid en de warmte dan Timo. Eens het een uur of vijf is – na een half uurtje chatten met Veerle, keert Timo terug naar de kamer om in te pakken. Dat moet helemaal niet lang duren. Veel is er niet weggelegd – niks dus – en alles moet gewoon terug in de valies een beetje op orde gelegd worden. Moeilijk kan dat niet zijn. Het duikmateriaal is al even droog en dat is heel positief, dan kan alles zonder apart in zakken te steken makkelijk in het reiskoffer. Toppie. Op inderdaad een half uurtje is het volledig in orde.

Patrik en Linda waren niet in de kamer toen Timo eraan kwam, maar net als hij volledig ingepakt is: koffer en handbagage, komen ze aan: ze zijn een uurtje gaan zwemmen en keren nu terug naar de kamer. Dan is het voor hen tijd om ook in te pakken. Even nog eerst een sigaretje op het terras en dan beginnen ze eraan. Ook bij hen duurt het niet langer dan een half uurtje. Dan zijn we alledrie klaar om morgen te vertrekken en nu naar restaurant Phulay te gaan voor ons laatste Thaïse avondmaal. We bestellen nu alledrie een glas rode wijn: dat is beter dan altijd dat bier. Hoewel het bier eigenlijk niet slecht is, maar een andere smaak kan eigenlijk nooit kwaad. Timo eet dezelfde vis al Linda gisteren, Linda bestelt noedels en Patrik gaat vandaag op avontuur voor de champignons met scampi’s. Het is weer allemaal heel erg lekker, alleen had Patrik die ene rode peper niet gezien is verslikte zich bijna in de pikantheid. Er zaten twee pepers in en die maakten de soja saus echt wel iets pittiger dan normaal, maar eens hij die ene peper ophad was het eigenlijk helemaal niet meer te doen. Hij smaakt ongeveer een half uur niks meer, blussen met rijst en een klein beetje rode wijn drinken. Daarna is het over en kan hij terug normaal alles proeven.

We blijven hier nog even zitten en drinken in totaal zo ongeveer 4 glazen rode wijn. Het smaakt dus we moeten ervan genieten deze laatste dag. Het is ook minder warm dan de voorbije dagen, want het heeft anderhalf uur goed geregend toen we aan het inpakken waren. Dat koelt dan alles een beetje af en de temperatuur is gewoon zalig. We keren rond een uur of 22:00 terug naar het hotel en daar drinken we nog ene in de bar, kijken even op internet na of de vlucht op tijd vertrokken is en dan gaan we slapen. Morgen wekken ze ons al om 06:00 ’s morgens.

 

Maandag 7 maart 2011: Vertrek uit Thailand

Om kwart voor zes gaat de wekker al en is iedereen in bungalow 116 wakker. Patrik gaat zich al direct douchen en maakt zich klaar. Mama en Timo blijven nog even liggen. Om 06:00 bellen ze van de wekdienst ons wakker en dan staat mama ook op. Timo wacht nog tien minuten wanneer zijn GSM-wekker afgaat en dan behoort hij ook tot de levenden. Iedereen om de beurt gebruikt de badkamer en om half zeven zijn we klaar om te gaan ontbijten. De bellboys komen onze bagage afhalen aan de kamer zonder dat we eerst moeten bellen en die brengen ze naar de receptie. Gisteren had Patrik alles al geregeld qua mini-bar, dus moesten we nu enkel nog onze sleutel afgeven. Dat doen we na het ontbijt. Eigenlijk hebben we nog geen honger, maar we eten toch iets, want de vlucht vertrekt om 11:55 en het kan dan wel even duren eer we iets te eten krijgen op het vliegtuig. Na het ontbijt zoekt Timo op de site van Phuket Airport International of er al iets duidelijk is ivm de landing van de vlucht uit Brussel, maar die staat niet aangeduid, niet bij arrivals en ook niet bij departures. Wel straf.

Om 07:35 stipt komen ze met een kleine mini-van ons oppikken aan het hotel en dan duurt de rit ongeveer anderhalf uur tot aan de luchthaven. De bestuurder die ons ernaartoe brengt rijdt wederom als zot, hoewel het een andere is. De algemene indruk van rijstijl is eigenlijk dat het allemaal zotten zijn. Links, rechts en averechts voorbijsteken, in blinde bochten en dan soms ook twee tegelijk inhalen. Op sommige momenten rijdt hij meer op het rechtervak (hetgeen fout is) dan op het linkervak. Na dan deze helse rit zijn we op tijd in de luchthaven. We moeten voor we de luchthaven binnengaan eerst de bagage al laten nakijken en dan kunnen we binnen inchecken. Er staan slechts twee groepjes mensen voor ons aan de incheckbalie, dus op een kwartiertje zijn we de valiezen al kwijt. Dan gaan we buiten nog snel een sigaretje roken en dan terug naar binnen. Iets drinken, een chocoladekoek eten en dan wat rondlummelen en wachten.

In de duty free hebben ze geen L&M en geen Marlboro, dus dat zullen we dan wel op het vliegtuig zelf kopen. Timo is nog op zoek voor een klein aandenken, maar het is hier allemaal dikke brol, dat ze hier verkopen en iets kopen om het daarna na een paar dagen of weken gewoon weg te smijten is ook belachelijk. Sorry, Veerle. Timo doet wel nog een ontdekking en vindt wel L&M voor Patrik en Linda en blijkbaar bestaat dat ook in munt voor Timo. Top. Even gaan kijken en betalen en dan nog een half uurtje wachten eer we boarden. Tijdens deze periode maakt Timo het verslagje af en zijn we allemaal verwonderd wat er allemaal op een luchthaven kan gebeuren. Ik ga er niet over uitgebreid vertellen, want het is gewoon de degoutant om aan te zien. Om 11:30 begint het boarden en dan kunnen wij ook iets later het vliegtuig op voor een vlucht van 11,5 uur.

De vlucht blijkt geen 11,5 uur te duren, maar 12 uur. Het is een hele dag licht, dus het is best moeilijk om een oog dicht te doen en een beetje te slapen. Het lukt ons toch één uurtje, maar dan is het verveling troef. Geen kleine schermpjes, zelfs slechts één om de zoveel zetels in de middengang. Als je dan aan het raam helemaal zit, dan kan je er puur niks van zien. We proberen ons toch bezig te houden met wat lezen, want rondlopen en we krijgen iets te eten. Voor een vlucht van 12 uur is het wel weinig: één lunch en op het einde een kleine snack. XL Airways is dus niet de beste luchtvaartmaatschappij, want we zitten echt maar krap en de andere dingen zoals eten en TV is ook niet naar behoren. We komen wel op tijd aan en dat is wel heel erg leuk. Veerle komt ons ophalen, maar niet nadat we concluderen dat de bagage van mama Linda er niet bij is. Dat is even wel deep shit. We zien wel wanneer die toekomt. Ofwel ligt die nog in Phuket, of anders is die meer naar Parijs en zijn ze vergeten die in Zaventem af te smijten. We rijden naar huis, zetten Linda en Patrik af en kunnen terugblikken op een kort tussendoortje in Thailand. Al bij al is het wel lang vliegen voor slechts een weekje, maar we hebben het gehad en hebben er ten volle kunnen van genieten. Het vriest in België, dus dan in meer dan 30° zitten, dat is wel erg te pruimen. Op naar de volgende.